In augustus kon je voor het eerst de Essays van Daniël Gould over Geluk lezen op deze site. In totaal heeft Daniël 16 essays over Geluk geschreven. De eerst 8 kun je hier lezen. Op deze pagina komen de laatste 8 Essays zodat de serie compleet is. Oorspronkelijk zijn de essays in het Engels geschreven met de titel: ‘Essays on Happiness‘ Alle Essays zijn vertaald door Walter van Teeffelen.
Gouden zondagen – over geluk deel 9
De kerstmis editie.
Er is goed nieuws en er is slecht nieuws wat betreft de kerstperiode.
Het slechte nieuws is dat Kerstmis – die voor kinderen en volwassenen magische 24 uur – een van de dagen is met de hoogste suicidecijfers!
Het goede nieuws is dat de 26e december en de paar dagen daarna ongewoon hoge sterftecijfers uit natuurlijke doodsoorzaken hebben. Is dat goed nieuws? Is er een verband?
Zeker.
Voor degenen die op die dag alleen zijn – met niemand om te bellen, geen cadeautjes onder de kerstboom die ook niet zijn gekocht, geen rozijnenpudding, geen sokken met verrassingen en niets van het andere vertoon van de traditionele viering – is het een 24-uurs periode van treurnis. Als de betreffende persoon van nature geneigd is tot suicide en/of depressie nodigt de dag uit om de definitieve stap te zetten en er een eind aan te maken.
De betreffende persoon kan terugdenken aan vroegere kerstmissen toen hij of zij jong was, waar er warmte was en liefde; of hij denkt er juist met afschuw aan omdat die kerstdagen niet overeen kwamen met de idyllische Hollywood filmversie.
Het hoge aantal doden met een natuurlijke doodsoorzaak voor de dagen volgend op kerstmis, kan ook gemakkelijk verklaard worden. Oude mensen en mensen met een terminale ziekte houden zich vast aan het leven en willen nog eens de vreugde van een feest ervaren dat in zijn ideale versie er een is van liefde en vrede. Ze willen de herinneringen ervaren die – als zij de vrolijke ogen van hun kinderen, kleinkinderen en andere geliefden zien – weer loskomen.
Heb je herinneringen aan een bijzondere kerstmis? Kreeg je toen een speciaal cadeautje? Of was het er een waarop je iemand die je liefhad iets gaf dat uit je hart kwam? Ik herinner me dat toen ik veertien was, ik van mijn gespaarde geld voor mijn vader een 64-toons harmonica kocht. Hij hield van muziek en speelde af en toe urenlang op een goedkope mondharmonica. Als je in aanmerking neemt dat ik met mijn deeltijdbaantje per week drie of dollar verdiende, was het instrument, dat twintig dollar kostte, buitengewoon duur. Ik had er later ook een beetje spijt van. Op zaterdagavonden ging mijn vader vaak naar de kelderverdieping, samen met onze hond Snuffy, en speelde urenlang; en de hond “zong” mee. Mijn moeder en ik werden er gek van – om eerlijk te zijn was hij geen bijzonder goede speler en de hond evenmin – en we konden het geluid van de televisie niet verstaan. Maar mijn vader kon dat niets schelen.
Kerstmis in Amerika gaat om geven. Maar wat is de betekenis van een cadeautje? Wat maakt het speciaal of uniek? Ik herinner me een kort verhaal van O. Henry met de titel “Het Cadeau van de Tovenaar”. Een hele mooie dame “…. met prachtig golvend en stralend dat als een bruine waterval om haar hoofd zat en eindigde tot onder haar knieën …” wil aan haar geliefde echtgenoot Jim een cadeau geven met de boodschap “ik houd meer van je dan ik kan zeggen”. Voor het cadeau heeft ze één dollar en 87 cent ter beschikking (het verhaal is geschreven rond 1900). Ze hebben samen maar twee voorwerpen van waarde. Haar haar en zijn gouden horloge, die nog van zijn vader en van zijn opa was geweest. Zij verkoopt haar haar voor twintig dollar en koopt een “een platinum horlogeketting waarvan de waarde uit het materiaal spreekt” voor zijn horloge.
Zijn gift aan haar, “De kammen — een setje kammen … die Della verliefd had bekeken in de etalage van een winkel op Broadway. Prachtige kammen, puur schilpaddenleer, voorzien van juwelen op de bovenkant …”. Om dit te kopen verkoopt hij een erfstuk van de familie.
Een droevige kerstmis voor Jim en Della? Ga toch weg! Zij gaven elkaar iets wat uit hun hart kwam. Wat kun je meer krijgen van iemand anders?
Helaas bestaat de Kerstman niet, maar het idee bestaat wel. De Kerstman, die van niemand familie is, maar tegelijkertijd familie van iedereen, is het summum van altruïstisch geven. De Kertsman verwacht of vraagt er niets voor terug. En de Kerstman zit in ons. Maar we hebben ook iemand NODIG om de Kerstman te spelen. Rijke mensen geven speelgoed en dikke ganzen aan hen die het minder hebben – vaak om het gemis van een speciaal iemand in hun leven te compenseren. Zij die over minder middelen beschikken kunnen op de Magische Dag voor de daklozen in een gaarkeuken soep klaarmaken.
Als er geen geliefde is, heeft het niet zo veel zin om te geven. Mag het gebrek van een partner 364 dagen per jaar droef stemmen, het voelt het meest schrijnend aan op 25 december. De depressieve eenling geeft alle hoop op en zegt Adieu tegen de ellende. Zij die verpleegd worden – en die de vreugde gekend hebben van het geven van hun liefde – hopen nog een keer een Kerstmis mee te maken en de warmte van zijn beloften van geluk en vreugde.
Voor degenen die niet uitkijken naar de Grote Dag, omdat er niet “iemand” is, kijk er positief tegenaan: de volgende 364 dagen kun je uitkijken naar die speciale persoon. Heb in je hart de HOOP dat de viering volgend jaar daarom een tijd van GELUK is. En “hoop” is een uniek cadeau dat we onszelf cadeau kunnen doen omdat het diep uit ons binnenste komt.
Maar onthoud, de les is: Geluk is pas perfect als het gedeeld wordt!
Daniel R. Gould
Mooi geschreven hoor!
Ik hou je in de gaten ;)
groeten
Jack
Essay Nummer 10
Gouden zondagen – over geluk deel 10
Wat is geluk?
Heb je een goed besluit genomen voor het nieuwe jaar? Veel mensen beginnen het begin van het nieuwe jaar met de beste bedoelingen. Ze willen ophouden met iets wat ze lekker vinden of wat ze plezier geeft.
Tot dergelijke fysieke genietingen behoren tabak, pillen, illegale substanties, alcohol en zelfs voedsel.
Of ze beslissen hun levensstijl op een of andere manier te veranderen, bijvoorbeeld het beëindigen van de relatie met de huidige geliefde, die te vervelend wordt, en het vinden van een nieuwe. Of het vinden van een cursus die de kennis op een bepaald gebied zal vergroten. Of alleen het vullen van de tijd tussen het verlaten van de oude geliefde en het vinden van een nieuwe. Misschien is een sportzaal wel een goede keuze om twee vliegen in één klap te slaan: het wegtrainen van overbodig gewicht én het tegenkomen van een potentiële nieuwe geliefde.
Waarom doen we ons de verschrikkingen aan die verbonden zijn aan het stoppen met de nicotineverslaving, de kalmerende middelen of het beperken van ons drinken tot twee glazen bier of wijn per dag? Al deze oplossingen vereisen veel zelfdiscipline. En zelfdiscipline is niet gemakkelijk!
"Ja, maar ik heb last van die irritante hoest en het wordt niet beter; ze kosten te veel en ze worden nog duurder; en ik kan in steeds minder plaatsen roken. En daarnaast vertelt iedereen me dat je er lelijk van wordt en sociaal is het ook al niet. En om het allemaal nog erger te maken, vertelden een paar potentiële nieuwe geliefden dat zij rokers negeren. Niemand helpt me met AFLEREN!" Maar dat laatste is ironisch genoeg ook het beslissende punt, want het AFLEREN van een gewoonte is het MOEILIJKSTE onderdeel van alle oplossingen. En alleen JIJZELF kunt het doen. het leven is moeilijk!
Zoals dat afslankdieet dat je wilt volgen om die tien kilo kwijt te raken voor het zomerseizoen. Als alle andere dingen om een nieuwe geliefde te vinden niet werken, is een mooi afgeslankt lichaam met een kleurtje van de julizon het geheime wapen dat je leven TEN GOEDE zal veranderen.
Wat is de echte motivatie voor al deze oplossingen? Een betere gezondheid? Een mooier figuur? Een beter liefdesleven?
Nee, geen van deze. De echte reden is : "IK WIL GELUKKIG ZIJN!!! En nu ben ik niet gelukkig, dus ik moet iets verkeerd doen! De kankerillustraties op de pakjes sigaretten lijken niet echt te helpen; om rustig te blijven moet ik de een na de nader opsteken. De pillen, weed, coke of wat er nog meer is, werken maar vijftien minuten en daarna voel ik me nog slechter. Het voedsel …. daarom ben ik eigenlijk tien of vijftien kilo zwaarder geworden; te veel Big Macs en te veel ijs, om maar niet de chips en de dipsausjes en de Snickers repen te noemen."
De meerderheid van de mensen die een besluit neemt, lukt het niet om dat uit te voeren. Hun besluit duurt drie dagen, een week, of misschien een paar weken. Dan, "Ik ga maar een sigaretje per dag roken; en maar een glas bier of wijn; en chips en dipsausjes alleen op zaterdag als er iemand op een even dag op bezoek komt."Maar dat ene sigaretje 's morgens wordt dat ene sigaretje voor het slapen gaan – nou goed, twee per dag is niet erg; het ene biertje na het werk leidt tot het biertje na het eten; en van de dagen dat ik chips en dipsausjes mag nemen raak in in verwarring: was het nu op even dagen of op oneven?
"Ik kon het gewoon niet! En ik heb het ECHT geprobeerd. Maar je hebt er een reden voor: "Ik stopte met roken, maar ik werd zwaarder … en dat is erger dan roken, toch? En mijn vrienden zijn altijd bij MacDonald's en IK VIND hun frietjes echt lekker. Het is niet MIJN schuld!"
Wat helder moet zijn is dat het maken van Nieuwjaarsbesluiten, en het ook uit te voeren, vaker dan dan je denkt vereist dat je je levensstijl verandert. En het moeilijkste onderdeel is vaak het vermijden van je vriendenkring omdat "IEDEREEN rookt. Hoe kan ik daar zitten en mezelf martelen? Dat is niet natuurlijk!"
Terug naar het begin. Je bent niet tevreden met je leven omdat je niet GELUKKIG bent. Daarom is het nemen van één besluit niet genoeg; we gaan maar niet in op hoe lang dat besluit zal duren. In feite is een aantal besluiten vereist. Als je dat doet verander je je leven op een heleboel andere en onverwachte manieren. Deze reeks veranderingen in je levenswijze zal een nieuwe jij opleveren. Op het moment dat je je zwakheden benoemt ben je beter in staat je sterke punten te zien. Op die manier leer je je ECHTE zelf kennen. Als je dat doet bereik je een mentale en emotionele positie, die je in staat stelt eerlijk ten opzichte van jezelf te zijn; dan zie je je echte fouten en dat is niet het roken, het drugsgebruik of het teveel eten, maar de motivatie achter die slechte gewoonten en dat is natuurlijk, "IK WIL GELUKKIG ZIJN!" De geraffineerde reclame met subliminale middelen en groepsdruk heeft ons gehersenspoeld om te denken dat die slechte gewoonten meteen tot geluk leiden.
Als je in staat bent het stadium te bereiken om te WETEN wie je BENT zul je GELUK ervaren en niet alleen chemisch veroorzaakte euforie die kortstondig is en niet echt diepgaand op welke manier dan ook zoals je inmiddels wel weet, want anders zou je niet denken over het breken met die slechte gewoonten. Wow, verruimt dit niet je geest!
Ik denk aan het Chinese spreekwoord dat zegt dat een reis van duizend kilometer begint met de eerste stap. Het Nieuwjaarsbesluit is jouw eerste stap in een uitstapje die kan leiden tot een hele lange reis naar een NIEUW jij. In de allergunstigste situatie komt die reis pas ten einde als je je laatste adem uitblaast. Maar ieder stap in die reis is een beloning vanwege de ontdekkingen die je doet over jezelf, het leven en die nieuwe geliefde die je tot het eind zal vergezellen.
De les: "Geluk moet niet van buiten maar van binnen gezocht worden.Boethius zei het al in "De troost van de folosofie" (1391).
Daniel R. Gould
Essay Nummer 11
Gouden zondagen – over geluk deel 11
Wat is geluk?
"Een Happy Meal van McDonald's! Dat zeggen ze op de tv." En als het op de tv is geweest, moet het waar zijn. Nietwaar?
Maar laten we eens kijken wat je krijgt als je een Happy Meal bestelt: een stuk droog smakeloos vlees: suikerachtig smakende tomaten – als het dat al is – saus met frietjes doortrokken van verzadigd vetzuur; suikerwater (lees: Cola), toetje (wie weet waar ze dat van maken), en een speelgoedje, waarschijnlijk gemaakt in een sweatshop ergens in Azië. Maar kinderen WILLEN een Happy Meal. Ze vertrekken weer uit McDonald's al dan niet gelukkig, waarschijnlijk wel gelukkig omdat ze het speelgoedje hebben. En ze koppelden al voor de maaltijd een Happy Meal aan geluk. Ze hebben het ten slotte op tv gezien. Met glimlachende gezichten van andere kinderen van hun leeftijd; ouders zoals ze die zelf hebben en opa's en oma's die ze zelf graag gehad zouden hebben. En, niet te vergeten, Ronald McDonald; zou een clown met een "gelukkig gezicht" niet echt zijn? Nooit. Het was op de tv!
Tegenwoordig wordt alles via tv, reclameborden en de gedrukte media verkocht, van hamburgers tot en met juridisch advies, allemaal met glimlachende gezichten en mooie mensen die meedelen een bepaald product te kopen, of ze worden geadviseerd door een bepaalde "expert" over een bepaalde haartransplantatie, plastische chirurgie of een goedkope persoonlijke lening "….. die maar 1,5% rente per maand kost". Dat is MAAR 18% per jaar. Maar, hé, wat doet het ertoe, het maakt je GELUKKIG, want je hebt deze lening afgesloten en een SUV Toyota gekocht (die je over een tijdje niet meer kunt gebruiken omdat de benzine te duur is geworden en omdat je het binnen een jaar weer moet verkopen vanwege de 18% rente op de lening).
Al de reclameboodschappen hebben "onderhuidse" beelden verwerkt. De meeste zijn ontwikkeld door psychologen, verfijnd door marketing-experts en aantrekkelijk gemaakt door het personeel van het reclamebureau. Je ziet de Gouden Bogen en je voelt je hongerig. Je ziet de neonreclame voor een bepaald biermerk en je denkt: seks, mooie mensen, opwinding (lees sportsponsoring), verfrissing en opluchting voor de uitgedroogde keel. Maakt niet uit dat het januari is en tien graden onder nul. Je voelt de wens, de behoefte. Je wil het nu. En, met meer dan 40.000 vestigingen over de wereld, kan DcDonald's altijd leveren; en met de globale aanwezigheid van Heineken of Budweiser doet het er niet toe of je in Rusland, Japan of Fargo – North Dakota bent, je hebt het NU.
De reclameindustrie geeft elk jaar miljarden euro's, dollars en ponden uit om ons klaar te stomen in het "weten" dat glimlachende mensen die kankerstokjes (sigaretten) roken, bier, breezers en andere soorten drank naar binnen klokken, de haren wassen met de nieuwste "tovershampoo", ons onweerstaanbaar zal maken voor de andere persoon. En DAT zal levenslang geluk opleveren. Een paar jaar geleden had ik bij de opening van een galerie de volgende ervaring. Ik sprak met een man en een vrouw. Ik had ze net aan elkaar voorgesteld. Op gegeven moment pakt de vrouw een pakje Gouloise sigaretten. Meteen greep de man in zijn zak en haalde er ook een pakje Gouloise uit. Uit zijn ogen sprak: "Wij zijn zielsverwanten. Voor elkaar bestemd. Geluk!" Ik weet niet of die ontmoeting nog iets opgeleverd heeft, maar wat ik wel weet is dat ik drie jaar later hoorde dat de dame was overleden, op 36-jarige leeftijd, aan longkanker. Dat voor wat betreft een levenslang geluk.
Natuurlijk begint het klaarstomen van je verwachtingen over levenslang geluk al in je familie. Je moeder vertelde de eerste achttien jaar van je leven "Jij gaat naar de universiteit en je wordt een dokter!" Vergeet het feit dat je naalden en de geur van ziekenhuisalcohol verafschuwt en dat je het woord "pneumonia" niet goed kunt uitspreken, om niet te spreken over al die andere woorden uit het farmaceutische woordenboek. Jij WORDT een dokter.
Zelfs in de lagere sociale klassen stomen ouders hun kinderen klaar op een manier waarvan zij denken dat die het best, het meest wijs of het meest authentiek waar is. Al een aantal jaar geleden hoorde ik in Amerika, een kort gesprek. Een dertienjarige jongen zei, "Ik wordt loodgieter als ik groot ben!" Een vijftienjarig meisje, ik veronderstel dat het zijn zusje was, zei, bijna in het voorbijgaan, "Daar ga je goed mee verdienen!" Ik veronderstel dat zij dat niet zelf bedacht had maar iets dat ze tot treurens toe van haar ouders aan de eettafel had gehoord.
In feite is dit een goed uitgangspunt voor het opvoeden van kinderen. Het wijzen op zaken die ze helemaal kunnen vervullen en waarmee ze in ieder geval hun rekeningen kunnen betalen. Maar voor bepaalde ouders geldt, dat de wensen voor hun kinderen alleen hun eigen wensen vervullen: zie de trotse moeder zeggen, "Mijn zoon is een DOKTER!" Vaak slagen zowel de goedgestudeerde als de minder gestudeerde ouders er niet in de vaardigheden en talenten van hun kinderen goed te definiëren en ze in die richting te laten ontwikkelen.
Natuurlijk zijn er mensen die eerlijk ten opzichte van zichzelf zijn uiteindelijk – na tien jaar op de universiteit gezeten te hebben plus een dokterstraining gedaan te hebben – al die bagage overboord gooien en artiest worden. Weg is de belofte van een BMW of Saab, het tweede huisje in Italië en is er de nieuwe werkelijkheid van een fiets voor het transport en een bescheiden huis ( om maar niet in te gaan op het feit of de huur voor het flatje iedere maand betaald kan worden). Maar op een bepaalde manier voelen ze zichzelf tevreden met wat ze doen of proberen te doen. Ik ken iemand, die toen hij vijftig was koos voor een artistieke carrière van bijna twintig jaar nadat hij zijn medische praktijk had opgegeven, simpel, omdat hij niet gelukkig was. Is hij nu wel gelukkig? Alleen als hij achter zijn schildersezel zit. Hoe hij in de kunstwereld moet overleven is voor hem een complexe en frustrerende zaak omdat zijn werk nog niet goed herkend en erkend wordt. Maar hij is NIET van plan weer terug te keren naar zijn medische praktijk.
Wat is de les? Geluk komt voor degenen die de stap zetten en niet voor hen die alleen maar zoeken.
Daniel R. Gould
Essay Nummer 12
Gouden zondagen – over geluk deel 12
"Wat zou het leven eenvoudig zijn, als het zo eenvoudig was als we dachten." ("Dirty Tricks", Michael Dibdin, 1991).
Toen ik op de universiteit zat moest ik een filosofie-werkstuk maken. Het onderwerp was: wat is jouw definitie van vrijheid? Op dezelfde dag dat het werkstuk ingeleverd moest worden was er een zwaar tentamen Politieke Wetenschappen.
Alles valt samen. In de kleine ochtenduurtjes, tegen een uur of drie, klapte ik het handboek Politieke Theorie dicht. Ik was moe … ik moest naar bed. Uit gewoonte keek ik nog even mijn agenda na bij het lijstje uit te voeren zaken. Verdomme! Het werkstuk over vrijheid moest binnen vijf uur ingeleverd worden. We moesten om acht uur in de les zijn.
In zekere zin, was het het gevoel van spijt dat ik niet de "vrijheid" had om te zeggen "loop naar de pomp met je werkstuk" en naar bed te gaan, dat me inspireerde om datgene te schrijven wat ik ging schrijven. Het werkstuk van 300 woorden had ik in een halfuurtje klaar. Een vluggertje, maar ik wenste de troost der slapenden.
Een week of twee later, liep ik nog halfslapend het klaslokaal binnen van de Filosofie van de Mensheid, voor de vroege ochtendklas. Ik ging zitten en ik kreeg vel papier overhandigd met tien onderwerpen erop. Negen waren kort, ongeveer één zin. Het eerste onderwerp had de lengte van een paragraaf.
Toen ik het las, dacht ik "Dit komt me bekend voor". Toen het college begon, legde de professor uit dat de tien onderwerpen ontleend waren aan onze werkstukken over vrijheid. We gingen ze allemaal bespreken. Toen realiseerde ik me dat het eerste onderwerp een citaat was uit mijn werkstuk. Dat beurde me erg op en ik was meteen klaarwakker.
Ik droeg gewoonlijk veel bij aann de discussie. Ik hield van het college, al was het wat aan de vroege kant. Maar juist nu, bleef ik zitten luisteren. Pas toen de professor zei dat hij niet wist of het een orginele gedachte was van de kant van de auteur, stond ik eindelijk op om deel te nemen aan de discussie. Ik lichtte de omstandigheden toe waaronder het geschreven was en hoe onvrij ik me toen had gevoeld. Mijn medestudenten begonnen te lachen. De discussie over mijn definitie duurde ongeveer 40 minuten tot de professor zei, "We hebben nog een paar onderwerpen meer af te handelen. We gaan over naar de volgende."
Wat ik over vrijheid gezegd had, dat kennelijk zo diepzinnig was en zo'n discussie veroorzaakte, was dat er geen pure en / of totale vorm van vrijheid is in een gemeenschap of een maatschappij. Ik mag wel denken dat ik de vrijheid heb om jou te slaan, maar ik heb het recht niet. Onze vrijheden zijn beperkt. Onze wetten en regels, de Magna Charta en de Bill of Rights, geven geen vrijheid, maar beperken juist vrijheid.
Jaren later zag ik een cartoon van één tekening met een man met een koffer. Met de tekst erbij "Om helemaal vrij te zijn, moet je alleen naar een verlaten eiland gaan!"
Leven is dus niet zo eenvoudig als we denken. Er zijn wetten en regels: sommige zijn gebeiteld in steen en andere worden meer verondersteld. Het leven is het enige spelletje waarvan je de regels leert terwijl je aan het spelen bent. En elke dag zijn er dingen te leren. Je moet een licht op je fiets hebben! Verschoon mij ervan! Je kunt nergens meer een sigaret roken! Hé, waarom heeft iedereen de pee in mij? Heb ik geen rechten? Zie hoe gecompliceerd het wordt. Het recht van iemand om schone lucht die niet vervuild is met tabaksrook in te ademen gaat in tegen jouw recht er eentje op te steken. Wat te doen, nou ja, je kunt altijd nog naar dat lege eiland.
Maar je vraagt "Wat heeft dit alles te maken met geluk?"We associëren geluk vaak met vrijheid. Als ik maar vrij ben van school, leraren, huiswerk, examens etc. zal ik gelukkig zijn. In mijn middelbare schoolklas zaten 98 leerlingen. Twee leerlingen hoorden, ongeveer een maand voor het eindexamen, dat zij geen diploma zouden krijgen. Een van hen, Michael, kwam niet meer naar de les. Maar wat bleek? Hij was eindelijk vrij van de dagelijkse routine. Maar binnen tien dagen, als we om 15.00 uur het gebouw uitliepen, stond Michael buiten op ons te wachten. Zijn nieuwe vrijheid van de geestdodende routine op school maakte hem niet gelukkig.
Als ik maar niet meer bij mijn huidige partner ben, zal ik gelukkig zijn. Maar we kennen allemaal mensen – of we hebben het zelf meegemaakt – die steeds maar weer terugkeren naar dezelfde relatie. Ik ken twee dames en met ieder van hen had ik vier relaties over een periode van vele jaren. In beide gevallen, was de uiteindelijke relatie een platonische. En zelfs die relatie lukte niet. Zoek dat maar eens uit.
Het leven is eenvoudig? Je gelooft kennelijk nog in Sinterklaas.
Waarom ben ik niet vrij om te doen wat ik wil? Geef me vrijheid en ik ben gelukkig. Nou ja, het is niet zo makkelijk. Maar we vinden nog steeds dat het leven een voudig moet zijn. Het wordt erg verwarrend. Is er een weg uit dit dilemma? Zeker. De dood!. Maar, hoor ik, dat alternatief vind ik niet leuk. OK. Wat is de oplossing? Goeie vraag!
Wat is de les? Wat geluk en vrijheid nog meer gemeen hebben is dat beiden kunnen zijn wat je ervan maakt. Ik herinner me dat Thoreau zoiets gezegd heeft terwijl hij aan de oevers van het Waldenmeer zat na te denken over waar het in het leven over ging. Daar had hij de vrijheid om erover na te denken en daar was hij gelukkig dat hij de vrijheid had dat te doen. Het is toch zó eenvoudig! En hiermee begon ik dit verhaal … ga terug naar het begin.
Daniel R. Gould
Essay Nummer 13
Gouden zondagen – over geluk deel 13
"Ik ben er trots op dat ik succes heb niet in het doen van de dingen die ik graag doe, maar in de dingen die ik niet graag doe." Maxwell Perkins.
Het klinkt als in contradictio in terminis. Dat is het ook maar tegelijkertijd niet. Daarom hebben we waarschijnlijk zoveel moeite geluk te ervaren. Al die taken en verplichtingen; emoties is het kortstondige restproduct van een leven vol van noodzakelijkheden.
Toen ik jong was ging ik niet graag in bad. Met tegenzin ging ik eens per week in bad, met mijn vader, totdat ik negen of tien was en te groot was om samen in de porseleinen badkuip met leeuwen met klauwtjes op de hoeken te passen. Vaste tijdstip voor het naar bad gaan was zaterdagavond. Mijn moeder vulde de badkuip met heel heet water. Vervolgens poogde mijn vader erin te stappen en ik volgde.
Mijn vader werkte op een fabriek in Detroit, "tien uur per dag, zes dagen per week … en, ja, soms zeven" —- was zijn vaste uitspraak. Als hij er eenmaal in geslaagd was de badkuip in te gaan, sliep hij binnen een paar minuten. Ik speelde met mijn rubberen eendje of wat dan ook. Op gegeven moment werd hij wakker en gingen we ons wassen in het koud geworden water dat inmiddels inktachtig grijs geworden was. Hij liet dan de kuip leeglopen, zette de kraan aan, en spatte water over onze lichamen om de vieze olieachtige resten die nog op ons lichaam zaten te verwijderen. Als we op dat punt aangekomen waren, had ik het wel gehad met die wekelijkse routine.
Toen ik veertien was, kochten mijn ouders een huis die niet alleen een badkuip had, maar ook een douche. Ik had er wel eens van gehoord: ze waren modern, snel en op de tv gebruikten mensen ze vaker dan badkuipen. Ik vond de douche leuk. Ik begon twee of drie keer per week een douche te nemen. Ik werd ervoor gegispt door min vader omdat het "een heleboel geld kost voor het hete water!" Pas op de universiteit toen ik in een studentenhuis woonde, nam ik elke dag een douche.
Met de ochtenddouche werd ik wakker! Het was een prettige manier om de dag te beginnen.
Wat begon als een vervelende gewoonte ontwikkelde zich als een genieting. Heel eenvoudig en elementair. Pak dat voorbeeld en denk aan al die dingen die je tot een dagelijkse routine wil maken of die je wil veranderen om welke reden dan ook.
Ik houd daar niet van! Waarvan? ………………… (vul hier iets in). Welke dingen doe je niet graag? Broccoli eten? Jammer. Ik heb gehoord dat het een natuurlijk middel tegen carcinogenen is; dingen die kanker veroorzaken. Proef het eens, pak tien kookboeken en haal uit ieder boek een broccolirecept. Bijvoorbeeld broccoli in gebraden boter met knoflook. Het water loopt me al uit de mond. Voordat je het weet kook je het twee of drie keer per week… Voordat je het weet, eet je iedere dag broccoli van rauw tot gekookt met een hollandaisesausje erover heen .. en je smult ervan!
Deze twee eenvoudige voorbeelden zijn anekdotes over hoe je leert iets lekker te vinden / ergens van te houden dat eerst een verplichting was of waarover als kind anders dacht. Nu ik het heb over knoflook, herinner ik me nog het moment dat ik besloot dat het vies was. Toen ik een jaar of tien was bestelden mijn ouders een pizza aan huis — Amerika's liefdesaffaire met het product was net van start gegaan — met alles erop. We vierden het als een bijzondere gebeurtenis en mijn ouders hadden de duurste pizza op het menu gekozen. Alles zat erop: pepperoni, paddestoelen, uien, pepers, knoflook, anchovis …. anchovis? "Wat is dat lange ding hier?" had iemand gevraagd. Mijn vader proefde het en zei: "Het smaakt naar vis en het is erg zout …. te zout!" Iemand anders die meeat, proefde het en zei "Volgens mij is het een anchovi". Snel viel de beslissing dat niemand van anchovies hield. Ze haalden ze allemaal uit de pizza. Maar op een of andere manier was de geur – en smaak – ervan doorgedrongen in de gesmolten kaas en zat die ook al in de tomatensaus en alle stukken pizza smaakten ernaar. De pizza werd niet opgegeten en verdween in de vuilnisbak. Zelfs de hond lustte het niet.
Om een of andere reden, inspireerde dat voorval me. Ik wilde graag groot zijn. En volwassenen mochten iets vies vinden waarvan anderen zeiden dat het SuperLekkerBuitengewoon was; sorry anchovis is zoiets. Ik besloot dat ik niet langer KNOFLOOK wilde eten. Mijn vader hield erg van knoflook. Miijn moeder gebruikte het vaak in allerlei maaltijden. Als ik maar even kon verwijderde ik het. Bepaalde gerechten at ik niet omdat er knoflook in zat! Tsjonge, wat was ik een dom kind.
Heden ten dage is knoflook natuurlijk een vast onderdeel van mijn maaltijden. We ontwikkelen vaak vooroordelen tegen dingen en ideeën meer vanuit andere overwegingen dan vanwege de zaak zelf. Het is een slechte manier om besluiten op te baseren, maar het is kennelijk de aard van de mens. Zo zit de wereld in elkaar!
En wie was Maxwell Perkins? Herinner je nog? Het citaat, aan het begin van het verhaal, staat op zijn naam … Hij was een uitgever bij een Amerikaanse boekuitgeverij in de eerste helft van de twintigste eeuw. Hij was verantwoordelijk voor het uitgeven van onder andere F. Scott Fitzgerald en Ernest Hemingway. Hij kwam uit een keurige familie en hij studeerde eind 19e eeuw aan Harvard. Vandaag denken we dat die tijd minder gecompliceerd was. Geloof er niets van! Er was geen sociale zekerheid, geen antibiotica en loodgieters kwamen het huis niet in, om maar wat te noemen. Maar toen al, had hij ons iets te zeggen dat van belang is voor ieder tijdvak in de geschiedenis van de mensheid.
Van dat uitgangspunt leren we een fundamentele les: elke dag iets leren of zien; iets moois doen, is een recept voor geluk. Misschien is "het mooie" broccoli koken met recept nr. 7; of elke dag een douche nemen. Ik ben verrast door het aantal mensen die ik in de periode van een maand tegenkom, die lichaamsgeuren verspreiden als was het eau de cologne! Neem een douche! Die dagelijkse douche is alleen maar een metafoor voor het zeggen van "NEE" tegen al die dingen waar je geen "NEE!" tegen lijkt te kunnen zeggen. Vind trots in het doen van dingen die je niet wil doen. Dan kan het gebeuren dat je over iets struikelt als Geluk.
Daniel R. Gould
Gouden zondagen – over geluk deel 14
Wat is geluk?
"Hier was hetgeen over was van alles waar Jack naar streefde, de dingen waarvan hij zich ooit had voorgesteld dat die hem zouden vervolmaken – de dure Perzische tapijtjes, het kwaliteits stereo apparaat, de honderden opgenomen opera's en symfonieën, de plank met dure wijnen, de foto van zijn ranke witte zeilboot. Niets ervan had hem echter genoegen gedaan. Want Jack had de eenvoudigste en meest kostbare handeling niet beheerst – een ruimte, een moment innemen, en de rust ervan voelen." ("Dark Lady", door Richard North Patterson, pag. 358, Arrow Books, London, 2000).
Ik noteerde deze korte passage ongeveer een maand geleden. Ik wist toen nog niet , dat – maar een paar weken later – het een persoonlijke overdenking los zou maken, van de rol van bezittingen in mijn eigen leven.
Bezittingen zijn vaak bedoeld voor de bezitter om zichzelf te definiëren; en nog vaker, om zichzelf niet zozeer ten opzichte van anderen te definiëren, maar inderdaad ten opzichte van zichzelf. Soms is er sprake van een valse definitie: dit is niet wat ik ben, maar wie ik wil zijn. In het meesterwerk "The Great Gatsby" van F. Scott Fitzgerald is er een scene waar een gast, op een van de vele feestjes van Gatsby, de bibliotheek van zijn gastheer die bestaat uit in leer gebonden boeken bekijkt. Hij neemt er een paar titels uit en probeert er door te bladeren. Het boek is geschreven in de vroege jaren twintig. Toentertijd kon je niet eenvoudig een pagina omslaan omdat verschillende pagina's aan elkaar vastzaten zodat het nodig was om ze met een op een briefopener lijkend gereedschap los te snijden. De mond van Gatsby's gast viel open dat de pagina's niet losgesneden waren; en dat de bibliotheek zo goed als ongelezen was.
Een paar jaar geleden had ik een kunsthistoricus bij mij te eten. Ze bekeek mijn boekverzameling (ik had nooit geteld hoeveel ik er had) en ze zei, "Koop je ze per meter?" Ik vond het nogal grof, maar antwoordde dat iedere titel gekozen was met grote zorgvuldigheid en liefde. "In feite", zei ik "zie je alleen maar wat ik heb. Wat je niet ziet zijn de boeken die ik niet kocht omdat ik ik – wanneer ik een gewenste tiitel zag – niet genoeg geld had!" Dit geldt voor iedere verzamelaar. Je herinnert je hoe bijna elke aankoop tot stand is gekomen, maar je herinnert je ook de onderdelen die om welke reden dan ook weg zijn geraakt.
Bezittingen kunnen zowel een echte betekenis hebben als geen enkele betekenis.
Bezittingen zoals auto's, huizen en zelfs kunst kunnen gemeten worden in euro's, dollars en ponden. Of ze kunnen gemeten worden in de relatie die ze tot de bezitter ervan hebben zoals geldt voor foto's, brieven, krantenknipsels, diploma's vanaf de middelbare school; ze hebben zo goed als geen geldelijke waarde. Een van de droevige verhalen van de orkaan Katrina – die verantwoordelijk was voor de overstroming van New Orleans – was Fats Domino's verlies van bijna al de herinneringsstukken van zijn muzikale carrière. "I Found My Thrill on Blueberry Hill" was veranderd in "I Lost My History to the Waters of the Gulf."
Hoe ga je met zo'n traumatisch identiteitsverlies om? In het begin is er een schok. Vervolgens ontkenning. En daarna is er wat? Aan iemand die ik mijn verhaal vertelde, vertelde me het verhaal van iemand die hij kende, een verzamelaar, die alles in een brand verloor. Een emotie die kwam bovendrijven was: "Ik ben vrij". Er was een last verdwenen. De behoefte om datgene te bewaren en te beschermen wat eens begeerd werd en de verplichting ervan om welke reden dan ook, was in as veranderd. Ik heb ook die euforische flits van een vreemde en nieuw gevonden vrijheid. Maar tegelijkertijd voel ik andere flitsen over het verlies. En dat zijn er vele, vaak complex en soms spiritueel.
Ik ben een kunstenaar en een schrijver. Weg zijn mijn eerste tekeningen; sommige van toen ik elf was; en een gedicht dat ik op mijn veertiende schreef. Weg is het manuscript van een complete roman en vijf andere waar ik aan het werken was; aan drie ervan was ik al dertig jaar bezig en had ik aantekeningen gemaakt. Omdat ik enig kind ben, heb ik geen broers of zussen die beschikken over foto's van mijn ouders of van mezelf als kind. Een van mijn favorieten in de laatste categorie was er een van mijn moeder in profiel een paar weken voordat ik geboren werd waarop zij glorieus glimlachte naar haar opgebolde buik. Weg. Weg. Weg.
In de wind.
het juridische proces gaat nu beginnen. Dat proces zou voor mij tot een financieel voordelige uitkomst kunnen leiden, relatief gezien … maar je hebt nog steeds te maken met iemand die zijn geschiedenis, en in zekere zin, zijn identiteit en in het bijzonder zijn erfgoed voor de kinderen en, mogelijk, de wereld van de kunst, kwijtgeraakt is.
Elke keer als ik langs het Van Gogh Museum fiets, denk ik hoofdschuddend: Vincent had zich dit nooit kunnen voorstellen! Iedere kunstenaar rechtvaardigt zijn opofferingen, of ze nu geldelijk zijn of betrekking hebben tot anderen, als acceptabel omdat na honderd jaar zijn werk in een museum zal hangen en op een nog niet voorstelbare en niet te anticiperen manier mensen zal beïnvloeden. Dat is de kern en de werkelijke betekenis van kunst. Wat zal morgen belangrijk zijn; en niet waarover nu gedweept wordt. Jeff Koons en Damien Hirst kunnen vergeten zijn, maar een zekere Daniel R. Gould kan toegejuicht worden als de visionair van zijn tijdsvak. De dromen van de kunstenaar. De dromen zijn onderdeel van zijn kunst. een partje van de techniek. een Element van het palet.
Weg, weg, weg is mijn verzameling definities van de betekenis van: Wat is kunst.
Mijn zoektocht, naar de betekenis van dat vijfletterwoord, heeft me in vele richtingen gebracht. Onderdeel ervan is een verzameling van genoteerde citaten zoals Peggy Guggenheim's antwoord op de vraag van een journalist naar haar omschrijving van kunst. ( Zij antwoordde: "Ik kan het niet in woorden vastleggen, maar ik weet het als ik het zie!") Is er geldelijke waarde aan die verzameling verbonden? Nee, natuurlijk niet. Misschien zelfs belangrijker in mijn zoektocht naar de betekenis van kunst was NIET de verzameling schilderijen, tekeingen, afdruksels etc., maar de voorwerpen en de uitingen op papier of canvas door iemand die nooit naar een kunstacademie was geweest; en soms nog nooit naar een museum. Sommigen hebben onderdelen van mijn verzameling omschreven als kitsch of niet-kunst. Maar voor mij waren bepaalde onderdelen "meesterwerken" omdat ze op een of andere manier de ziel van de maker definieerden.
Nu … in de wind …
dat geldt ook voor mijn bibliotheek. Zoals ik al zei heb ik geen idee uit hoeveel boeken de verzameling bestond. Ik weet echter wel hoeveel ik er gelezen heb: ongeveer 1500, want van elk boek dat ik sinds mijn zestiende gelezen heb, had ik 95% in mijn bezit. In bijna elk boek had ik op de binnenkant van de omslag aantekeningen gemaakt van iets interessants met de pagina erbij. In de loop van de jaren had ik deze informatie op verschillende manieren gebruikt; voor artikelen, brieven aan vrienden, ideeën voor concepten, soms artistiek, soms van zakelijke aard en sommige die me een idee gaven waar het in het leven om draaide. Als je de binnenkant van de omslag van mijn uitgave van "The End of the Affair" van Graham Greene zou bekijken, zou je een paginaaanduiding zien en de notering "liefde / haat". Als je inderdaad naar de betreffende pagina zou zijn gegaan, zou je hebben kunnen lezen dat Greene geschreven had "Je kunt niet iemand haten waarvan je niet eerst gehouden hebt!" Ik las dat toen ik zo ongeveer 21 was. Het werd voor mij een standaard waarmee ik bepaalde relaties mat die ik in latere jaren gehad heb. Ervoer ik beide extremen? Of ging het slechts om een verliefdheid?
Onze bezittingen kunnen werkelijke betekenis hebben, maar al te vaak is er, voor veel ervan, geen betekenis. Pas als we het verliezen kunnen we beginnen het belang vast te stellen voor onze identiteit en of er echt waarde aan het voorwerp verbonden was. Vergeet het geld. Denk filosofisch. Zelfs de witte zeilboot van Jack kan een filosofische stoornis geweest zijn in plaats van een statussymbool.
De les: ik heb ergens gelezen dat de weg naar geluk een weg van beproevingen is. Hoe waar is dit? Op dit moment weet ik het niet. Maar ik denk dat ik de betekenis van die stelling in de komende maanden, hopelijk, zal begrijpen. Er is de keerzijde van de munt: je kunt geluk niet waarderen als je geen verdriet hebt gehad; en ik voel op dit moment zowel pijn als verdriet.
Maar, zoals Scarlet O'Hara in de eindscene van "Gone With The Wind" zei — nadat Rhett Butler afscheid nam met de woorden "Eerlijk gezegd, schat, het kan me geen donder schelen!" — "Morgen hebben we weer een dag!" wacht ik op het opkomen van de zon.
Daniel R. Gould
Gouden zondagen – over geluk deel 15
Wat is geluk?
Ik bedacht me dat ik tot nu toe nog niet ingegaan ben ben op twee belangrijke begrippen: liefde en haat.
Ik heb het gehad over relaties en hoe dat verband kan houden met ons gevoel van geluk … of smart. Maar relaties en liefde zijn twee verschillende onderdelen van het menselijk handelen en / of emotie. Met het eerste begrip omschrijven we iets dat we geschikt, prettig en / of nuttig kunnen vinden; en met het tweede iets dat vaak niet uit te leggen is en dat ons ongewild overkomen is, en dat afkomstig lijkt te zijn van een ander sterrenstelsel … Betekent het dat het allemaal in de sterren geschreven staat? Waarschijnlijk niet, maar je weet maar nooit. Als je een partner kiest, kan astrologie je even behulpzaam zijn als de honderd-vragenlijst. En beide zijn wellicht te verkiezen en betrouwbaarder dan het axioma: Het was liefde op het eerste gezicht!
Sommige mensen kijken naar de praktische kant van de zaak: wat is haar / zijn opleiding; hoeveel geld brengt hij of zij mee, wat is de familieachtergrond etc. Vervolgens is het andere uitgangspunt: de persoon is fysiek aantrekkelijk voor mij; mijn hartslag gaat sneller op-en-neer en slaat zelfs over als zij of hij in de buurt is. En natuurlijk is er ook een tussenpositie: mijn hartslag gaat snel op-en-neer als zijn of haar Ferrari 200 kilometer per uur haalt.
Welke situatie is het meest ideaal? Zo gemakkelijk is het niet! We hebben niet te maken met zwart of wit; maar alleen maar met het uitgestrekte beeld van verschillende tinten grijs.
Kun jij me jouw definitie van het begrip liefde geven? Heb je het zelf wel eens onder woorden proberen te brengen? Of doe je als de meesten en zeg je: ik weet het als ik het voel! Als dat maar echt waar was.
Twintig jaar lang was er een speciaal iemand voor mij; het was aan en uit. Zij was inderdaad mijn "ware" liefde. Ik vond haar intelligent, getalenteerd, fysiek aantrekkelijk en met een glimlach die haar persoonlijkheid o zo speciaal maakte … en ze hield van mijn kookkunst en mijn liefdeskunst. Hoe goed kun je het hebben?
De relatie was echter geen constante. het ging aan en uit. Bij de vierde keer dat we samen waren, was er sprake van een platonische relatie, maar dat ging ook niet. Vervolgens kwamen we om de zoveel tijd bij elkaar langs. Dat wil zeggen koffie bij elkaar drinken, verjaardagskaarten sturen en dat soort dingen. Maar soms kwamen we bij elkaar en werd het toch serieus. Een bepaalde keer voelde ik me als de ridder op het witte paard die de dame in nood kwam redden — alhoewel "de dame" nu getrouwd was en kinderen had. Toen mijn aanbod van "verlossing uit de onderdrukking" afgewezen werd, reageerde ik met "de ridder stopt waarschijnlijk nooit zich af te vragen of de dame gered wil worden". Tien jaar geleden was de laatste ontmoeting, toen de dame toespelingen maakte dat nu de tijd rijp was voor haar om gered te willen worden; en de ridder antwoordt: met mijn paard heb ik betere relatie!
Ik wil niet oneerbiedig over zo'n serieuze zaak zijn. Maar soms is een situatie zo eenvoudig dat er van begin af aan aan voorbij gegaan is: en in de tussentijd heeft zich een aantal verhaalscenes met donkere strepen aan de hemel voltrokken. Op zeker moment bedacht ik me dat wat ik dacht dat liefde was alleen maar een verliefdheid geweest kan zijn …
Verliefdheid! Een belangrijke term om veel en misschien wel alle relaties te begrijpen. Het woord heeft helaas teveel letters. Het zou vier of maximaal zes letters moeten hebben als haat en liefde want die woorden zeggen alles. Op een zeker moment toen ik met mijn metaforische witte strijdros te hulp kwam, waren er twee dingen waardoor ik mij afvroeg of er bij mij sprake was van liefde. Was er bij mij echt sprake van liefde de afgelopen jaren? Het woord "verliefdheid" borrelde bij mij op. Maar wat was de definitie ervan? Was het de goede term voor dit bijzondere geval? Ik pakte mijn woordenboek en zocht naar het woord: "Een extreem emotioneel gevoel dat erg lijkt op liefde en waarbij voorbij wordt gegaan of niet gekeken naar de fouten en / of tekortkomingen van de ander …" of woorden in die richting. Inderdaad, de sleutelwoorden waren "voorbijgegaan" en "niet gekeken naar". Dat had ik bij deze persoon gedaan. Ik had niet zozeer de tekortkomingen niet bekeken, maar er was meer sprake van het feit dat ik de positieve kanten van de persoon veel zwaarder vond wegen dan de negatieve kanten. Maar hoeveel wist ik eigenlijk? En mij tikkende hart als ik bij haar in de buurt was zat mij altijd in de weg.
Denkend over hoe mijn relatie met deze vrouw echt in elkaar zat, vroeg ik me af waarom ik precies werd aangetrokken? Aan een aspect kon moeilijk voorbij gegaan worden. En dat was het seksuele aspekt. Op dat gebied pasten we prima bij elkaar. Daar kon je niet aan voorbij gaan; maar onze vierde en laatste relatie, was, zoals ik zei, platonisch geweest … en dat werkte ook niet. Ik ben echter een romanticus en romantici willen een relatie altijd doen slagen, zelfs als ze eerlijk genoeg zijn om zich te realiseren dat er eigenlijk maar weinig kans is dat het ook gaat werken als bepaalde trekken van de andere persoon hetzelfde blijven, of dat bepaalde trekken, gewoonten en / of de persoonlijkheid van jezelf niet verandert. Als deze zaken – bij een of bij beide partijen – hetzelfde blijven zal het resultaat ook hetzelfde blijven.
De laatste keer dat we koffie dronken, werd het me heel duidelijk. Ik kreeg het idee dat ze dingen zei omdat ik ze graag hoorde. Maar ze zei het niet met zoveel woorden. Ze beschreef visioenen en had het over scenario's waarin we weer bij elkaar zouden zijn op hetzelfde romantische idyllische plateau dat we beide zeiden te zoeken. Een van de dingen die me ging opvallen ook over onze eerdere relaties, was, dat als de romance aan het aflopen was, ze in de laatste maanden, weken en dagen altijd zei "Dat heb ik nooit gezegd!" En daar had ze gelijk in! Ik had zelf de ontbrekende zinnen ingevuld. Maar waarom had zij daar dan niets over opgemerkt! Stonden we daarom eigenlijk niet quitte? Was daardoor het gewenste resultaat niet uitgebleven? Schuldig, schuldig en schuldig … wij beiden!
Vanwege dat laatste punt raakte ik er uiteindelijk van overtuigd dat het nooit liefde was geweest wat ik gevoeld had, maar alleen verliefdheid. Ik weet dit vanwege de passage die ik eerder geciteerd heb van Graham Greene's roman "The End of the Affair" (zie hoofdstuk 14) , waarin hij zegt dat het niet mogelijk iemand te haten die je niet hebt liefgehad. Ik heb deze dame nooit gehaat en ik heb die extreme emotie ook in de slechtste tijden die we gehad hebben niet voor haar gevoeld; daarom realiseer ik me nu dat ik niet kan beweren dat ik ooit echt van haar gehouden heb. Maar ik hield van haar! Nou ja, ik dacht dat ik van haar hield. En dat is bijna hetzelfde. Toch?
Misschien heeft Tina Turner het het beste onder woorden gebracht met de regel: "What's love got to do with it?" Hmmm, goed gezegd.
De les? Sleutels om de deur met het opschrift Geluk te ontgrendelen zijn zelfkennis, eerlijkheid over datgene waarin we zeggen te geloven en een legitiem geloof – of niet. Wordt vervolgd, misschien … Ik denk er nog over na …
Daniel R. Gould
Gouden zondagen – over geluk deel 16
Toen ik aan dit werk met het thema "geluk" begon, zei ik dat ik benieuwd was waar het me zou brengen. Ik blijk ten slotte uit te komen bij het begrip "liefde". Ik zal proberen de relatie tussen liefde en geluk te beschrijven. Het lijkt heel eenvoudig, maar …
Ik hou van jou! ik hou van jou! ik hou van jou!
Een eenvoudige zin van drie woorden, maar als je ieder woord afzonderlijk benadrukt, krijg je vier verschillende perspectieven. En dan ga ik nog niet in op het aspect van toonhoogte en stembuigingen.
Moeilijk? Ik ben nog niet toegekomen aan de situatie, tijd en / of plaats waarop het zinnetje van drie woorden wordt uitgesproken. Dat is een verhaal op zich. Belangrijker is: meende je het, toen je het zei, of zei je het met een bepaalde bedoeling? Dat is een moeilijke vraag. Zijn er makkelijke antwoorden? Zeker. Was je oprecht? Oprechtheid blijkt steeds maar weer te werken … maar sommige mensen zijn oprechter dan andere mensen … of hebben het natuurlijke talent of de aangeleerde gave zo te lijken.
Zie je het probleem? Een zin van drie woorden die zo uitgesproken kan worden dat ze een veelheid aan betekenissen kan hebben.
Wat is nu liefde?
Ik hoorde het volgende verhal van een dame. Een vriendin van haar, had haar 's maandags gebeld en tegen haar gezegd: "Ik kwam die jongen tegen, in een tent, vrijdagnacht. We zijn naar zijn huis geweest en ik ben net thuis. We hebben het negen keer gedaan. Ik hou van hem! Mijn vriendin antwoordde "Je houdt niet van hem, je bent wellustig op hem!"
Goede observatie.
Liefde en seks worden hopeloos door elkaar gehaald. "Ik hou van jou!" wordt vaak gezegd omdat Romeo seks wil. Maar hebben liefde en seks iets met elkaar te maken? Zeker. Maar, in een relatie, heeft seks soms hetzelfde belang als bepaalde gewoonten van de ander zoals hygiëne, netheid, afhankelijkheid en / of eerlijkheid met betrekking tot praktische zaken als persoonlijke financiële onafhankelijkheid of hoe je auto rijdt.
Heb je al gemerkt dat ik niets gezegd heb over de fysieke aspecten van de ander? Heb je meer pret met blondjes? Een paar jaar gelden sprak ik iemand die ik twintig jaar daarvoor vaak zag. Ik vroeg hem hoe het ging met de vriendin die hij toen had, maar ik herinnerde me haar naam niet meer. Ik zei ten slotte "Ze was blond!". Hij antwoordde: "Maar ze zijn allemaal blond!". Met andere personen kon hij niets voelen, ervaren of lief mee hebben. Wat jammer!
Er zijn mensen die op zoek zijn naar een vrijkaartje, voor de reis van hun leven, door middel van de financiële positie van de andere persoon. En je hebt degenen die een identiteit zoeken.. dat worden groupies; en groupies zwermen niet alleen rond rocksterren, politici en sportmensen, maar ook rond schrijvers, kunstenaars en zelfs agenten. Waar je maar zin van krijgt, schatje! In het algemeen pakken we de makkelijk weg als we iets willen krijgen of bereiken.
Toen ik eens aan iemand suggereerde dat veel lessen over hoe je goed door het leven te slaan, geleerd konden worden met behulp van een goede opleiding, antwoordde ze "Maar je kunt toch ook door ervaring leren?". Zeker, dat kun je zeker. Maar dat is hetzelfde als je hand in het vuur steken als je drie jaar oud bent. Je leert er inderdaad van, maar het is een pijnlijke les. En al van jongs af aan leren zij (ouders, grootouders, onderwijzers etc.) ons dat de makkelijkste manier via het op school leren gaat. Mensen luisteren ernaar of niet. Een opleiding kan veel pijn voorkomen, maar het vereist discipline. Discipline vereist inspanning. Ja, het leven is zwaar! De reis van geboorte tot sterven is zwaar. En je dacht nog wel dat het allemaal om bloemetjes en bijtjes ging en dat het verder vanzelf zou lopen.
Ik hou van pittig eten, honkbal en film!
Wat wil ik daarmee zeggen? Ik bedoel welke betekenis van liefde heb ik het over? Het is een kort woord, maar het heeft veel definities en het wordt in breed verband gebruikt. Op dit punt aangekomen, zocht ik in een online woordenboek een officiële definitie: 1. een diepgaand gevoelige, gepassioneerde affectie voor een ander; 2. een gevoel van een warme persoonlijke band, zoals voor een ouder, kind of vriend; 3. seksuele passie of hartstocht. En nummer 10: Sterke voorliefde, enthousiasme en het gek zijn op iets. Onder die laatste definitie vallen pittig eten, honkbal en film. Alles bij elkaar worden er op deze site in het Engels 21 verschillende definities van het begrip "liefde" genoemd.
Op een andere site worden er twee lijstjes gebruikt. Een lijstje met liefde ("love") als werkwoord en eentje met liefde als zelfstandig naamwoord. Als werkwoord: 1. tedere affectie voor iemand voelen; 2. naar iemand verlangen; 3. ergens veel van houden. Als zelfstandig naamwoord betekent liefde 1. gepassioneerde affectie en verlangen; 2. heel sterke affectie; 3. romantische zaken.
Hmmmm ….
Een ander woord met vier letters dat net als liefde graag in de schijnwerpers staat, en dat even zo vaak te veel, te vaak en verkeerd wordt gebruikt. Niet zo lang geleden, zei een internationale rockster het woord f*** op de Amerikaanse televisie. In de Bijbelgordel vonden ze dat niet leuk. Het hooggerechtshof bepaalde uiteindelijk dat hij "niet schuldig" was omdat hij het woord als een zelfstandig naamwoord en niet als een werkwoord gebruikt had. Dat is het probleem met vierletterwoorden .. ze kunnen veel verschillende betekenissen hebben afhankelijk van interpunctie, grammatica, tijd (verleden / tegenwoordige) en /of vervoeging.
Dit maakt het niet gemakkelijker. Begrijp je wat ik bedoel?
De dame waarover ik het had in Essay # 15 — waarmee ik in de loop van de tijd vier relaties mee gehad heb — heeft het magische zinnetje van drie woorden maar één keer uitgesproken. Dat was in het begin van onze derde relatie. Ze had geen slechter moment kunnen kiezen. Ik had juist seks met haar gehad, na dat zo'n drie jaar niet meer gedaan te hebben, en toen zei ze, "Ik hou van jou, Daniel … weet je wat ik daarmee bedoel? "Ik was natuurlijk blij dat ik eindelijk de drie kleine woordjes te horen, maar op dat moment niet in staat een wetenschappelijke discussie te voeren over wat zij daarmee bedoeld zou kunnen hebben. En daarna hadden we het er niet meer over. Zij begon er niet over … en ik ook niet. In dat geval maakte ik een fout. Ik had eigenlijk mijn penis terug moeten trekken en zeggen "Nee, ik weet het niet. Leg jij mij eens uit wat je bedoelt met 'Ik hou van jou'? " Het zou veel hartzeer voor de volgende jaren hebben kunnen voorkomen. En dan was er die dame die zei – toen ik eenmaal in haar zat – "zeg me dat je van me houdt .. je hoeft het niet per se te menen!" dat kon ik niet, want ik moet altijd iets menen wanneer ik iets zeg. Met deze voorbeelden wil ik alleen maar zeggen dat het een goed idee zou zijn om het woord "liefde" niet in de slaapkamer te gebruiken. We moeten niet zeggen "laten we de liefde bedrijven", maar "laten we seks hebben". In dit geval is "liefde" een eufemisme voor "seks". Interessant.
Ook maakt het verschil uit op welk moment, waar en hoe je "ik hou van jou" zegt. Somigen mensen zijn slimmer dan anderen natuurlijk en dat geeft ze gelegenheid om met het begrip liefde te manipuleren en het moment, het waar en het hoe in te passen in hun scenario.
Vraag jezelf af op welke manier jij past in de volgende vergelijking. Pas als je die vraag beantwoordt, begin je te begrijpen hoe de ander in het plaatje past.
Eerlijk zeggen! Wie ben ik en wat wil ik?
De bekende Amerikaanse columnist, Dear Abby, drukte een brief van een lezer af die ongeveer zo ging; "Als ik me niet goed gedraag, slaat mijn man me. We bedrijven vervolgens de liefde. Dat is prachtig. daarna gaat alles weer prima." Abby antwoordde dat het goed te weten was dat de sadist en de masochist elkaar gevonden hadden.
De relatie van mijn ouders lijkt daar wel enigszins op. Nadat ze veertig jaar getrouwd waren, stierf mijn moeder. In al die veerig jaar, hadden ze maar één keer ruzie gehad … en die ruzie duurde veertig jaar. In deze situatie werd in gedwongen in de rol van "perfecte" sadist: als de masochist zegt: "Sla me! Sla me!" zeg ik "Nee!" En dat kunnen ze niet hebben.
Om terug te komen op Tina Turner's "What's love got to do with it?" Ik denk erover na, schatje.
De les: God mag het weten .. lees het volgende hoofdstuk .. we gaan het uitwerken … wordt vervolgd .. denk ik …
Daniel R. Gould